26 września 2019 r., godz. 18.00, sala „Pod Kruki”, MCK, Rynek Główny 25.
Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na spotkanie z prof. Wojciechem Suchorzewskim, inż. Stanisławem Furmanem oraz arch. Bogdanem Wyporkiem z polskiego zespołu przygotowującego plan ogólny odbudowy Skopja po trzęsieniu ziemi w 1963 roku. Rozmowę poprowadzi dr hab. Wojciech Kosiński z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.
Odbudowa Warszawy, zbombardowanej w 1944 roku, przyniosła polskim projektantom światowy rozgłos. Nic zatem dziwnego, iż po trzęsieniu ziemi w Skopju w 1963 roku właśnie polscy specjaliści zostali zaproszeni do przygotowania wstępnej koncepcji planu urbanistycznego miasta, która powstawała najpierw w Pracowni Urbanistycznej Warszawy kierowanej przez Stanisława Jankowskiego.
– Pewnej soboty w kwietniu 1964 roku odebrałem telefon od Jankowskiego, który poprosił, żebyśmy spotkali się następnego dnia rano przy kawie w Hotelu Europejskim w Warszawie. Powiedziałem, że nie będę miał czasu, ale on nalegał, tłumacząc, iż sprawa jest najwyższej wagi. Kilka dni później wsiedliśmy do samolotu do Belgradu, skąd ruszyliśmy do Skopja – wspominał po latach prof. Wojciech Suchorzewski, zastępca kierownika biura projektowego ds. transportu w warszawskiej Radzie Miasta i członek polskiego zespołu opracowującego nowy plan ogólny Skopja.
Odbudowa macedońskiej stolicy dała podwaliny pod dalszą współpracę i zacieśniła więzi pomiędzy architektami i urbanistami z Warszawy i Skopja.
– Nasza współpraca nie zakończyła się na Skopju. Pięć lat później doszło do trzęsienia ziemi w Peru, w miejscowości Chimbote. Peruwiański rząd poprosił ONZ o pomoc przy odbudowie. ONZ zabrała się najpierw do poszukiwania specjalistów, ale Peruwiańczycy od razu powiedzieli: „Nie, my już mamy nasz zespół! Wspólnie udało im się stworzyć plan odbudowy Skopja, więc niech teraz pomogą odbudować Chimbote”. I tak ONZ poprosiła nas o stworzenie grupy projektowej do odbudowy Chimbote – opowiadał inż. Bogdan Wyporek w rozmowie z Pavlem Veljanoskim.
Dla urbanistów ze Skopja była to pierwsza okazja do uczestnictwa w dynamicznym procesie razem z grupą doświadczonych ekspertów. Dzięki tej współpracy polscy specjaliści mieli szansę podzielić się wiedzą i przyjąć rolę edukatorów w stosunku do kolegów z Jugosławii. Ta kultura współpracy była jednym z najważniejszych powodów, dla których udało się odbudować Skopje po katastrofie i zapewnić miastu ciągłość istnienia.
Wydarzenie towarzyszy wystawie Skopje. Miasto, architektura i sztuka solidarności, którą do 20 października można oglądać w Galerii MCK przy Rynku Głównym 25. Wstęp wolny.
