„Pragnę wyrazić satysfakcję, że dzięki zaangażowaniu partnerów polskich i chorwackich, w tym chorwackiego Ministerstwa Kultury, to przedsięwzięcie udało się doprowadzić do skutku. Jest to widomy znak jak nasza współpraca  w praktyce się rozwija, a jestem przekonany, że w niedalekiej przyszłości będzie mogła się jeszcze pełniej rozkwitnąć” – mówił w środę w Krakowie minister kultury
i dziedzictwa narodowego, prof. Piotr Gliński. W Międzynarodowym Centrum Kultury prof. Gliński oraz ambasador Chorwacji w Polsce Tomislav Vidošević podpisali Program współpracy między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP a Ministerstwem Kultury Republiki Chorwacji na lata 2020-2023 oraz wspólnie otworzyli wystawę „Boris Bućan. Plakaty”. 

 

W swoim wystąpieniu prof. Piotr Gliński podkreślał, że naród polski i chorwacki łączy wielowiekowa przyjaźń, ale i doświadczenie walki o zachowanie swojej tożsamości i niezależności. „Także patrząc na bieżące relacje z łatwością można dostrzec przykłady intensywnej, wieloaspektowej i owocnej współpracy dwustronnej. Jednym z elementów, który niewątpliwie wzbogaca stosunki między naszymi państwami jest współpraca w dziedzinie kultury” – mówił. – „Mam nadzieję, że Program ten już wkrótce będzie mógł się urzeczywistniać w formie wielu wspólnych projektów i inicjatyw kulturalnych, realizowanych zarówno na terytorium Polski, jak i Chorwacji”. 

Wicepremier Gliński zwracał też uwagę, że relacje łączące Polskę i Chorwację są tradycyjnie bardzo dobre. U podstaw bliskich relacji dwustronnych leży przywiązanie do wspólnie wyznawanych demokratycznych wartości. Dialog odbywa się na wielu płaszczyznach i przy zaangażowaniu wielu instytucji, organizacji pozarządowych, samorządów i obywateli obu krajów. Podziękował też za otwarcie chorwackich granic dla polskich turystów. „Pragnąłbym, aby turyści z Chorwacji jeszcze częściej korzystali z bogatej oferty turystycznej naszego kraju. Turystyka jest bowiem najlepszą formą poznania nie tylko w odniesieniu do historii, kultury i tradycji kraju, ale przede wszystkim drugiego człowieka” – mówił.

Program współpracy między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP a Ministerstwem Kultury Republiki Chorwacji na lata 2020-2023 precyzuje formy i obszary polsko-chorwackiej współpracy kulturalnej na szczeblu resortów kultury, a jego podpisanie pozwala na wzmocnienie współpracy w wielu obszarach kultury.  Program wspiera nawiązywanie bezpośrednich kontaktów oraz rozwijanie współpracy między instytucjami kultury w różnych dziedzinach kultury. Określa m.in. zasady organizacji wizyt i pobytów artystów, twórców oraz specjalistów w dziedzinie kultury, a także zasady współpracy galerii i muzeów, w tym organizacji projektów wystawienniczych. Wskazuje formy współpracy w zakresie muzyki, teatru i tańca. Umożliwia rozwój współpracy w dziedzinie ochrony dziedzictwa niematerialnego. Zachęca instytucje do współpracy w celu ochrony dziedzictwa kulturowego, wymiany specjalistów w tym zakresie, podejmowania wspólnych inicjatyw oraz ochrony dóbr kultury. 

 

Program podkreśla również znaczenie wspólnego dziedzictwa i jego badania oraz współdziałania w zakresie edukacji historycznej. Wspomaga przekłady oraz promocję literatury. Zachęca do współpracy bibliotek i instytucji zajmujących się ochroną praw autorskich. Wskazuje formy współpracy w zakresie kinematografii. Podkreśla znaczenie współpracy archiwów. Zachęca do rozwijania kooperacji dotyczącej przemysłów kultury. Wyznacza platformę współdziałania na forach międzynarodowych. 

 

Podpisany w środę program dotyczy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz jednostek mu podległych, a także pośrednio podmiotów prowadzących działalność kulturalną. 

Podpisaniu Programu towarzyszyło otwarcie wystawy „Boris Bućan. Plakaty”. Boris Bućan jest uważany za jednego z pierwszych artystów chorwackich, który już pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku skierował się zarówno ku sztuce publicznej, jak i wykreował jugosłowiański pop-art. Do historii przeszły jego uliczne akcje w centrum Zagrzebia (takie jak malowanie chodnika i umieszczanie kolorowych obrazów na ulicach). W tworzonych już od lat siedemdziesiątych plakatach artysta wypracował swój swoisty i rozpoznawalny styl. 

„Plakaty te, które w swojej tematyce dotyczą  różnorodnych wydarzeń kulturalnych, stanowią swoiste dzieła sztuki, które opowiadają o innych dziełach. Artysta wprowadza w nich odniesienia do kultury masowej, ale i wielu historycznych stylów sztuki. Zawierają w sobie przesłanie o fundamentalnym znaczeniu zjawisk kultury dla życia społeczeństw”  – zauważył prof. Piotr Gliński.

Mocne, wyraziste formy, jaskrawe kolory, geometryzacja i multiplikacja motywów układających się w przyciągające oko – czasem wręcz psychodeliczne – wzory, wykorzystanie komercyjnych, reklamowych tricków sytuuje plakatową twórczość Bućana pomiędzy op-artem a pop-artem. Światowy rozgłos przyniósł mu plakat zaprojektowany dla chorwackiego Teatru Narodowego w Splicie do baletu Igora Stawińskiego Ognisty ptak, którego reprodukcja znalazła się na okładce katalogu wystawy The Power of the Poster w Victoria & Albert Museum w Londynie w 1998 r. 

Na krakowską odsłonę twórczości Borisa Bućana składa się seria szesnastu najbardziej znanych posterów teatralnych z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Wystawa będzie prezentowana w średniowiecznych piwnicach MCK od 2 lipca do 16 sierpnia 2020 r. 

Dopełnieniem chorwackiego dnia w Międzynarodowym Centrum Kultury była premiera nowej publikacji o historii Chorwacji w serii Biblioteka Europy Środka autorstwa prof. Macieja Czerwińskiego Chorwacja. Dzieje, kultura, idee. Książka powstała z myślą o polskim czytelniku, który zachęcony wakacyjną podróżą na malownicze wybrzeże Chorwacji, chciałby poszerzyć swoją wiedzę na temat tego kraju.

Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie jest narodową instytucją kultury, która od niemal 30 lat, specjalizuje się w problematyce kultury i dziedzictwa Europy Środkowej. MCK wypracowało formułę działania, która z jednej strony łączy projekty stricte naukowe, skierowane do grona ekspertów i decydentów, a z drugiej przybliża polskiej publiczności fascynujący świat historii, kultury i sztuki XX wieku oraz współczesną refleksję intelektualną nt. dziedzictwa ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowej.