Re-Generation / Wystawa fotografii Chucka Fishmana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie

0

Chuck Fishman po raz pierwszy odwiedził Polskę w 1975 roku. Wykonane przez niego wtedy fotografie znalazły się w wydanym dwa lata później albumie Polish Jews. The Last Chapter. Zdjęcia były zapisem spotkań autora z polskimi Żydami – żyjącymi w realiach PRL ostatnimi ocalonymi i nielicznymi potomkami ponadtrzymilionowej społeczności żydowskiej, która została niemal całkowicie zniszczona w czasie Holokaustu i przetrzebiona przez kolejne fale powojennej emigracji.

Na okładce wydanej w Stanach Zjednoczonych książki znalazło się zdjęcie opiekuna żydowskiego cmentarza w Łodzi. Staruszek, odwrócony plecami do obiektywu, wchodzi między pochylone macewy, jakby miał zaraz zniknąć wśród zmarłych.

Polish Jews 1979
Mara Abramson with her father reading the Hagaddah at Passover Seder in Warsaw’s kosher kitchen. 1979

W latach 70. i 80. XX wieku fotograf odwiedził Polskę jeszcze kilkukrotnie. Pracował głównie w dużych miastach, dawnych ważnych żydowskich ośrodkach, w których wciąż tliło się żydowskie życie. Fotografował w Krakowie, Wrocławiu i w Warszawie, ale także w Łodzi, Lublinie i w Przemyślu, gdzie swą żydowskość pielęgnowała jedynie garstka osób.

Na wykonanych podczas tych podróży fotografiach można zobaczyć przede wszystkim ludzi starych, najczęściej mężczyzn. Pojedyncze osoby lub niewielkie grupy przed synagogą, w domu modlitwy, w koszernej stołówce, w prywatnym mieszkaniu. Czasami pojawiają się dzieci, jak na zdjęciu zrobionym w 1979 roku w Warszawie, w salce znajdującej się nieopodal nieczynnej wtedy Synagogi Nożyków – kiedy Fishman robił tę fotografię kilkulatków uczących się hebrajskiego, wydawała się ona jedynie wyjątkiem potwierdzającym regułę.

Kiedy Fishman wyjeżdżał z Polski w 1983 roku, nie mógł wyobrażać sobie fotografii, które wykona trzydzieści lat później, w wolnej już Polsce. Na jego zdjęciach z drugiej dekady XXI wieku często widać roześmianych młodych Żydów – trzecie i czwarte pokolenie po Holokauście – członków nowo powstałych gmin i organizacji żydowskich, pełnych entuzjazmu i zaangażowania w odnowę żydowskiego życia.

Pomiędzy wykonaniem najstarszej i najnowszej z fotografii prezentowanych na wystawie w Żydowskim Muzeum Galicja upłynęły 43 lata. Projekt Fishmana jest więc jednym z najbardziej kompleksowych projektów fotograficznych poświęconych europejskim Żydom w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku.

Wszystkie zdjęcia wykonane zostały w technice czarno-białej. Była to świadoma decyzja artysty, by współczesne życie żydowskie dokumentować za pomocą tych samych środków artystycznych, których używał w latach 70. i 80. XX wieku. Czyni to całą kolekcję prezentowanych fotografii spójną wizualnie, ale pokazuje też, że atmosfera i wymowa zdjęcia nie zależy od czarno-białej tonacji: nowe fotografie emanują optymizmem, energią i nadzieją.

EcChaimSynagogueWarsaw
Congregants children seeing the Torah in the ark after services. 2013.


Chuck Fishman to  wybitny nowojorski fotograf prasowy. Czterokrotnie wyróżniony w prestiżowym konkursie World Press Photo. Wykonane przez niego zdjęcia wielokrotnie umieszczano na pierwszych stronach takich magazynów jak: „Life”, „Newsweek”, „Time”, „Fortune”.

W ciągu 40 lat swojej fotograficznej kariery Chuck Fishman skoncentrowany był przede wszystkim na          zagadnieniach społecznych i politycznych.

Jego prace publikowano, wystawiano i kolekcjonowano na całym świecie, a także wielokrotnie nagradzano prestiżową nagrodą World Press Photo. Fotografie Fishmana można było oglądać na okładkach pism takich jak Time, Life, Fortune, Newsweek, The London Sunday Times, The Economist i wielu, wielu innych. Jego prace zostały wybrane do antologii i periodyków wydawanych przez American Photography and Communication Arts. Fotografie Fishmana znajdują się w kolekcjach Smithsonian National Portrait Gallery, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, The Center for Creative Photography, Uniwersytetu Stanowego w Arizonie, The Studio Museum w Harlemie, Hogan Jazz Archive, Tylane University i wielu innych, a także w kolekcjach należących zarówno do osób prywatnych, jak i do instytucji i firm.

Pierwsza monografia Fishmana, Polish Jews: The Final Chapter (Polscy Żydzi: Ostatni rozdział) została opublikowana w 1977 roku w Stanach Zjednoczonych. Fishman współpracował z wydawcami na całym świecie, od Francji po Singapur czy Papuę Nową Gwineę. Jego prace wystawiane są w USA i w Europie na wysta- wach monograficznych, jak i na prestiżowych wystawach zbiorowych, np. w International Center of Photography w Nowym Jorku czy podczas Pingyao International Photography Festival w Chinach.









PLACES WORTH YOUR TIME