Spotkanie z Joanną Helander

0

13 lutego 2020 r., godz. 18.00, Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25.

Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na kolejne spotkanie towarzyszące wystawie Fotoblok. Europa Środkowa w książkach fotograficznych. Gościem specjalnym wydarzenia będzie Joanna Helander, wybitna polska fotografka, reżyserka filmów dokumentalnych, pisarka i tłumaczka. W rozmowie z Łukaszem Galuskiem opowie o swoich doświadczeniach w pracy nad dokumentowaniem życia codziennego w PRL-u.

W dniu spotkania od godz. 17.00 bilet wstępu na wystawę w Galerii MCK będzie kosztował tylko 2 złote.

Na wystawie w Galerii MCK prezentowana jest książka autorstwa Joanny Helander pt. Kobieta. En bok om kvinnor i Polen [Kobieta. Książka o kobietach w Polsce] (1978) – unikatowy dokument przedstawiający prawdziwe życie kobiet w kraju tzw. realnego socjalizmu, kadrowany z perspektywy zmierzającej ku ideałowi państwa opiekuńczego szwedzkiej socjaldemokracji.

Urodzona w Rudzie Śląskiej w polsko‑śląsko‑żydowskiej rodzinie Helander wyemigrowała
z kraju w 1971 roku. Wcześniej brała udział w protestach przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku, za co była represjonowana i więziona. Po przyjeździe do Szwecji zapisała się na studia fotograficzne w Göteborgu, a z czasem weszła w krąg środowiska młodych, zaangażowanych fotografów związanych z magazynem „Aktuell Fotografi” [„Aktualna Fotografia”]. Jedną z inicjatyw podjętych przez to grono była publikacja współczesnych książek fotograficznych z dziedziny dokumentu, łączących narrację obrazową z tekstem i skoncentrowanych na pogłębionej obserwacji społecznej. Album Helander ukazał się jako tom 11 w serii nazwanej Aktuell Fotolitteratur [Aktualna Literatura Fotograficzna].

Czarno białe zdjęcia oraz teksty, które złożyły się na tę książkę, powstały w latach 1976–1977 podczas licznych wizyt Helander w ojczyźnie, gdzie wciąż mieszkali jej ojciec i przyjaciele. Autorka oprócz fragmentów rozmów ze swoimi bohaterkami opublikowała wybrane dane statystyczne, ukazujące materialny kontekst życia w ówczesnej Polsce, a także fragment Konstytucji PRL mówiący o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn.

Joanna Helander – polska fotografka, reżyserka filmów dokumentalnych, pisarka i tłumaczka. W 1968, w trakcie studiów romanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim została aresztowana za protest przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. W 1971 roku wyemigrowała do Szwecji, gdzie w Göteborgu ukończyła studia fotograficzne. Jest autorką licznych fotograficznych, filmowych i literackich portretów polskich intelektualistów i działaczy opozycji demokratycznej. Fotograficzna wrażliwość Helander spotkała się z dużym uznaniem zarówno w Szwecji jak i w Polsce. W 1983 roku otrzymała szwedzki tytuł „Fotografki roku”, a szwedzki reżyser Bo Persson zrealizował wielokrotnie nagrodzony film Powroty o jej twórczości oraz losach jej śląsko-żydowskiej rodziny. Telewizja Polska zrealizowała o niej dokument Joanny Gromek-Illg Ślązaczka z Göteborga, a Kazimierz Kutz poświęcił jej program telewizyjny z cyklu Wesoło czyli smutno. W 2019 roku w Muzeum Etnograficznym w Krakowie odbyła się jej retrospektywna wystawa Baby patrzą. Fotografie 1976–2012 w ramach Miesiąca Fotografii.

Łukasz Galusek – architekt i wydawca, od 2018 r. zastępca dyrektora ds. programowych
w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Zajmuje się kulturą i sztuką Europy Środkowej, zwłaszcza związkami pomiędzy przestrzenią, pamięcią i tożsamością. Współautor publikacji: Jože Plečnik – architekt i wizjoner (2006), Kresy na nowo odkryte. Wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy (2007), Rumunia. Przestrzeń, sztuka, kultura (2008), Pogranicze.
O odradzaniu się kultury
(2012), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (2014), Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović (2017). Współkurator wystaw: Kresy na nowo odkryte. Wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy (Galeria MCK, grudzień 2005 – styczeń 2006), Kartograf złowrogiej historii. Tara (von Neudorf) (Galeria MCK, wrzesień – październik 2013), Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović (Galeria MCK, lipiec – listopad 2017) i Architektura niepodległości
w Europie Środkowej
(Galeria MCK, listopad 2018 – luty 2019).

Partnerem cyklu wykładów towarzyszących wystawie Fotoblok. Europa Środkowa
w książkach fotograficznych
jest Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.









PLACES WORTH YOUR TIME