1000 skarbów Krakowa na wyciągnięcie ręki – Międzynarodowe Centrum Kultury prezentuje monumentalny album, opowiadający na nowo dzieje miasta, przez pryzmat najcenniejszych obiektów dziedzictwa materialnego z krakowskich kolekcji publicznych, kościelnych
i prywatnych. Wydawnictwo jest próbą zbudowania nowej narracji o mieście, uwzględniającej najnowszy i nierzadko szybko się zmieniający stan badań dotyczący jego dziejów i tradycji.

Najnowsze wydawnictwo MCK pt. „Tysiąc skarbów Krakowa. Dzieje i sztuka” to efekt ponad trzyletniej pracy badawczej,  zainspirowanej przez Urząd Miasta Krakowa. Zespół wybitnych specjalistów, zaproszonych do współpracy przez prof. Jacka Purchlę, dokonał wyboru tytułowych „skarbów”, a rezultatem tej pracy jest wyjątkowa publikacja prezentującą ponad tysiącletnią historię Krakowa oraz jego wielokulturową i złożoną tożsamość.

„Stara stolica bije dzisiaj rekordy popularności, jako największa polska destynacja turystyczna. Czy naprawdę wszystkie jej skarby zostały już odkryte?” – pyta we wstępie do książki
prof. Jacek Purchla. Zamieszczone w książce obiekty pochodzą z różnych epok,
od najdawniejszych czasów po współczesność, od pochodzącej z III wieku przed naszą erą monety cesarza rzymskiego Galeriusza znalezionej na stokach wzgórza wawelskiego w 1950 roku, po współczesny widok Starego Miasta z lotu ptaka.

Publikacja prezentuje bowiem nie tylko najwyższej klasy zabytki czy dzieła, ale również cenne układy urbanistyczne, ważne dla Krakowa zjawiska kulturowe czy dziedzictwo niematerialne. Oprócz ikonicznych dzieł związanych z miastem, takich jak ołtarz Wita Stwosza, słynnej na cały świat Damy z gronostajem Leonarda da Vinci czy Hołdu pruskiego Jana Matejki, w albumie znajdują się te mniej oczywiste przykłady współtworzące nową narrację o mieście.
Na szczególną uwagę zasługują m.in. krakowskie szopki, bezcenna kolekcja niemieckich samolotów w Muzeum Lotnictwa Polskiego, znajdujący się w Bibliotece Jagiellońskiej zbiór autografów muzycznych Mozarta, Beethovena czy Bacha, mozaika na ścianie wieżowca Biprostal czy rysunki Andrzeja Mleczki.

Książka została podzielona na 6 chronologicznych rozdziałów, a w każdym zabierali głos dwaj specjaliści. Historyk szkicował szerokie tło epoki, uwzględniając zagadnienia polityczne, religijne, ekonomiczne i społeczne. Z kolei historyk sztuki miał za zadanie uzupełnić ten obraz o syntezę dziejów szeroko pojętej kultury artystycznej. Szczególną rolę odgrywa 20 „kapsuł”, odrębnych, niezależnych tekstów poświęconych konkretnym obiektom lub dziedzictwu niematerialnemu.

Tytułowe skarby zebrane są w formie katalogów umieszczonych po każdym rozdziale, tworząc niezwykle bogaty materiał ilustracyjny. Należy zwrócić też uwagę na przyjętą przez autorów zasadę, iż pojawiają się one w kontekście historii miasta, a nie rzeczywistej daty powstania. Pochodząca z XV wieku „Dama z gronostajem” w albumie znajduje się w rozdziale opisującym XIX-wieczne kolekcjonerstwo, a nagrobek królowej Jadwigi opisywany jest w kontekście prac konserwatorskich w katedrze na Wawelu na początku XX wieku.

„Tysiąc skarbów Krakowa” można zatem czytać na kilku płaszczyznach. Tekst jest syntezą historii i sztuki Krakowa. Ilustracje, jako wizualne dopełnienie, pełnią funkcję przewodnika po kolekcjach oraz pojedynczych skarbach. Publikacja jest na wskroś nowoczesna – znakomita forma edytorska, profesjonalne fotografie oraz wnikliwe, a jednocześnie przystępne i barwne teksty znajdą bez wątpienia uznanie wśród pasjonatów historii Krakowa, a także u szerszego grona odbiorców. Powód? Jak twierdzi prof. Purchla „dziedzictwo to wykorzystanie przeszłości do współczesnych celów, a Kraków znów chce być nowatorski i kreatywny”.

Dlatego na specjalną uwagę zasługuje minimalistyczna okładka, z zagadkowym zapisem tytułu. Na malachitowym zielonym płótnie, odcieniem przywodzącym na myśl pokryte spatynowaną miedzią dachy krakowskich budynków, różowym złotem wytłoczono tylko napis – „1 K”.
Dla starszego pokolenia może on oznaczać „K, jak jedyny, niepowtarzalny Kraków”, podczas gdy młodsze w naturalny sposób odczyta go jako „tysiąc”. W lubiącej skróty terminologii internetowej, 1k oznacza bowiem 1000, gdzie „k” pochodzi od greckiego słowa „chilioi” (kilo).

Album może być zatem kluczem do zrozumienia fenomenu niezwykłej popularności, jaką cieszy się Kraków oraz znakomitym narzędziem do promocji miasta. Wysmakowana szata graficzna sprawia, że sprawdzi się jako kompendium wiedzy o historii i kulturze, a także wspaniała
i ekskluzywna pamiątka. Będzie go można nabyć podczas Targów Książki w Krakowie, w dniach 25-28 października,
na stoisku MCK – B 69.

Aby publikacja mogła dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców, zostanie pod koniec 2018 roku wydana w języku angielskim.

Spotkanie promocyjne dla krakowskiej publiczności, połączone ze sprzedażą, odbędzie się
9 listopada 2018 r., o godz. 18.00. MCK, Rynek Główny 25, Sala Pod Kruki.

Publikacja jest sfinansowana ze środków Miasta Krakowa. Więcej szczegółów na  http://mck.krakow.pl/pressroom

Redakcja naukowa projektu „Tysiąc skarbów Krakowa”

Jacek Purchla, Joanna Ziętkiewicz-Kotz

Rada naukowa projektu „Tysiąc skarbów Krakowa”

Andrzej Betlej, Krzysztof J. Czyżewski, Stanisław Dziedzic, Łukasz Galusek, Marcin Fabiański, Kamila Follprecht, Karolina Grodziska, Michał Niezabitowski, Katarzyna Olesiak, Jacek Purchla (przewodniczący), abp Grzegorz Ryś, Krzysztof Stopka, ks. Jacek Urban, Marek Walczak, Agata Wąsowska-Pawlik, Joanna Ziętkiewicz-Kotz (sekretarz)

Redaktor prowadząca

Paulina Orłowska-Bańdo

Autorzy rozdziałów

Andrzej Chwalba, Krzysztof J. Czyżewski, Karolina Grodziska, Anna Król, Waldemar Łazuga, Michał Niezabitowski, Zdzisław Noga, Jacek Purchla, Krzysztof Stopka, Marek Walczak

Autorzy kapsuł

Kamila Follprecht, Edyta Gawron, Mateusz Grzęda, Anna Król, Jakub Link-Lenczowski, Leszek Mazan, Michał Niezabitowski, Magdalena Oleszkiewicz, Karolina Pachla-Wojciechowska, Zdzisław Pietrzyk, Magdalena Piwocka, Elżbieta Pobiegły, Jacek Purchla, Andrzej Iwo Szoka, Janusz Wałek

Kraków, 24 października 2018 r.

Stały patronat medialny MCK: TVP 3 Kraków, Radio Kraków Małopolska, „Karnet”,
„In Your Pocket”, Polski Portal Kultury O.pl, „Herito”, AHICE

Partner medialny cyklu Dojrzali do sztuki: „Głos Seniora”

Partner medialny oferty edukacyjnej dla dzieci: Czasdzieci.pl