Matejko. Jubileusz – Jubileusze 2018. Współczesne Ekslibrisy
4 września – 2 grudnia
Dom Jana Matejki, ul. Floriańska 41
Na wystawie zaprezentujemy 78 ekslibrisów 26 autorów polskich i zagranicznych, nadesłanych na zaproszenie internetowe. Prace wykonane zostały w różnych technikach graficznych. Nawiązują do rocznic matejkowskich, postaci malarza, motywów z jego płócien. Pretekstem do przygotowania wystawy była nie tylko chęć nawiązania w roku jubileuszowym dialogu współczesnych artystów z twórczością mistrza, ale także fakt, że polski ekslibris – jeden z najstarszych w Europie – obchodził niedawno 500-lecie istnienia. Za pierwszy taki znak w polskich księgach uważa się ekslibris wykonany w roku 1516 dla ówczesnego biskupa Macieja Drzewickiego.
„Sobieski w Częstochowie” Jana Matejki. Wokół bohatera i obrazu
18.10.2018 – 17.02.2019
Dom Jana Matejki, ul. Floriańska 41
Kolekcję stałą Domu Jana Matejki co roku uzupełniają obrazy mistrza, wypożyczane z innych instytucji. W październiku tego roku „bohaterem” pokazu specjalnego będzie dzieło z wczesnego okresu twórczości Matejki (rok 1859) „Sobieski w Częstochowie”, sprowadzone z Muzeum Sztuki w Łodzi – Pałacu Herbsta. Obraz przedstawia scenę, gdy w drodze do Wiednia król wraz z rodziną zatrzymał się na Jasnej Górze. Po nabożeństwie 25 lipca 1683 r. Jan Sobieski złożył przysięgę, że będzie bronił Rzeczpospolitej i całego chrześcijaństwa i otrzymał od prowincjała o.o. paulinów błogosławieństwo oraz szablę i ryngraf. Niespełna dwa miesiące później połączone siły polskie i cesarstwa austriackiego pod dowództwem Jana III Sobieskiego odniosły zwycięstwo nad tureckimi wojskami Kara Mustafy.
Matejko kilkukrotnie w swojej twórczości przedstawiał wydarzenia związane z wyprawą wiedeńską i postacią króla Jana III Sobieskiego. Pokaz obrazu, wykazującego już dbałość o detale, akademickie wykończenie i pełne emocji reżyserskie budowanie sceny zostanie wzbogacony o ekspozycję rekwizytów malarskich oraz szkiców kompozycyjnych ze zbiorów Domu Jana Matejki.
Nicią z przeszłości. Pokaz prac reaktywujących dawne wzory sztuki koronczarskiej. Wystawa we współpracy ze Stowarzyszeniem LUD-ART
6.12.2018 – 3.02.2019
Dom Jana Matejki, ul. Floriańska 41
MNK wspólnie ze Stowarzyszeniem LUD-Art, które zajmuje się odtwarzaniem zabytkowych koronek i haftów, stworzy opowieść o koronkach w zbiorze Jana Matejki. Poza zabytkami z kolekcji muzealnej na wystawie zostaną zaprezentowane współcześnie wykonane, zrekonstruowane historyczne koronki. Jan Matejko to nie tylko utalentowany malarz, wychowawca wielu pokoleń polskich artystów lecz także badacz starożytności, wielbiciel zabytków, kolekcjoner. Jego przyjaciel, malarz Izydor Jabłoński, wspomniał: „… gromadził kawałki materyi rozmaitych, szmatki, płatki, limliki, wstążki, frędzle, galonki, które mu były pomocne jako wzory barw i łamania się świateł na fałdach niby draperyi”.
Do zbioru kolekcjonerskiego Matejki należą także koronki. Najstarsza z nich to XVII-wieczna flamandzka koronka klockowa, o cienkim splocie, z motywami roślinnymi. Jak większość eksponatów z kolekcji, także one pełniły funkcję rekwizytów na wielu obrazach, np. król Zygmunt III Waza, słuchający kazania ks. Skargi („Kazanie Skargi”, 1864) przedstawiony został zgodnie z wymogami panującej w jego czasach mody w kryzie z brukselskiej koronki, a strojną suknię Heleny w „Portrecie czworga dzieci artysty” (1879) zdobią koronkowe falbany.
