Zwierzyniec zaprasza – Rakowice

0

Tytuł wystawy: „Zwierzyniec zaprasza – Rakowice”

Miejsce ekspozycji: Dom Zwierzyniecki, ul. Królowej Jadwigi 41

Czas trwania: 22 września – 25 luty 2018 r. (wernisaż 22 września, godz. 17.00)

Kurator wystawy: Mateusz Niemiec

Wystawa o Rakowicach jest kolejną odsłoną z cyklu wystaw zatytułowanych „Zwierzyniec zaprasza…”, które prezentowane są w Domu Zwierzynieckim. Do tej pory, pokazywane były wsie i dawne przedmieścia, które weszły w skład tzw. Wielkiego Krakowa. Znalazły się w jego granicach w wyniku rozszerzenia, które nastąpiło w latach 1910-1915 z inicjatywy prezydenta Juliusza Leo. Dziś są dzielnicami miasta, często o bardzo rozszerzonych granicach w porównaniu do pierwotnego stanu. Inaczej przedstawia się sytuacja Rakowic. Mimo, że leżą one bardzo blisko centrum Krakowa, to w granicach miasta znalazły się dopiero w 1941 roku, choć nie zostały osobną dzielnicą. Dawna wieś Rakowice została podzielona między dzielnicę III Prądnik Czerwony i XIV Czyżyny.

Pierwszy raz źródła wspominają Rakowice w 1244 roku. Była to królewska wieś, w której znajdował się folwark i młyn. To między innymi z Rakowic pochodziły płody rolne, które trafiały na królewski stół. To tu w 1587 roku, w czasie oblężenia Krakowa przez arcyksięcia Maksymiliana Habsburga ważyły się losy tej części Europy, kiedy to przez kilka dni Habsburg obrał rakowicki dwór na swoją kwaterę.

Pod koniec XIX wieku w Rakowicach powstały koszary kawaleryjskie, w których w międzywojniu stacjonował słynny 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. Przed I wojną światową, w Rakowicach powstało jedno z pierwszych lotnisk Europy i pierwsze lotnisko wolnej Polski. Do początku lat 60. XX., kiedy lotnisko przeniesiono do Balic, było oknem na świat dla Krakowa – błędnie nazywane lotniskiem Czyżyny. Na początku XX wieku swoją działalność na tym terenie rozpoczynają Księża Pijarzy.

Dziś teren dawnej wsi w dużej części zajmują osiedla, które powstawały od lat 60. XX w. Mieszka w nich w większości ludność napływowa. To wszystko powoduje, iż na pierwszy rzut oka mamy do czynienia z przypadkiem zatarcia lokalnej tożsamości, wymazania właściwych Rakowic z historii, świadomości, a także przestrzeni miasta. Jednak w trakcie prac nad wystawą udało się dotrzeć do ludzi, którzy pamiętają czasy, gdy nie było jeszcze bloków w tych okolicach, do ludzi, którzy mówią o sobie: „rakowiczanie”.

Sama wystawa została podzielona na trzy części. Zwiedzanie rozpoczynamy od informacji dotyczących nazwy i położenia Rakowic. Następnie przechodzimy do pierwszej części zatytułowanej „Wieś”, poświęconej dziejom Rakowic od czasów najdawniejszych do połowy XIX wieku. W tej części opisane jest również społeczeństwo Rakowic oraz informacje o folwarku i młynie. Dwie pozostałe części, czyli „Przedmieście” i „Osiedle” przenikają się ze względu na swoją tematykę. Jedna z sal została poświęcona wojsku w Rakowicach czyli ułanom, lotnikom i „Czerwonym Beretom”. Tu też znalazły swoje miejsce informacje o lotnisku, zarówno cywilnym jak i wojskowym. W kolejnej sali rozpoczyna się opowieść o XX Pijarach oraz zmianach jakie zaszły we wsi od połowy XIX wieku do II wojny światowej. Ostatnia cześć wystawy poświęcona jest współczesnym Rakowicom i powstałym na jego terenach osiedlom. Fragment wystawy został zaaranżowany na mieszkanie z lat 70-80 XX w. W tej części, przeznaczonej na wspomnienia, zobaczymy przedmioty, które przekazali na wystawę rakowiczanie. Będzie można usiąść i, oglądając stare zdjęcia z Rakowic, wsłuchać się w nagrane wspomnienia mieszkańców.

Zwierzyniec zaprasza Rakowice – tą opowieścią próbujemy przywrócić zacierającą się obecnie lokalną tożsamość, utrwalić właściwe Rakowice w historii, świadomości ale i przestrzeni Krakowa.

Wydarzenia towarzyszące wystawie „Zwierzyniec zaprasza Rakowice”

Październik 2017 w Domu Zwierzynieckim

5 października 2017 r. (czwartek), godz. 17.00 – Zwierzyniec dla dorosłych: Królewski folwark w Rakowicach. Wykład poprowadzi Mateusz Niemiec (wstęp wolny)

15 października 2017 r. (niedziela), godz. 14.00 – Rakowickie wędrówki – kuratorskie oprowadzanie po wystawie (w cenie biletu wstępu). Oprowadza Mateusz Niemiec.

22 października 2017 r. (niedziela), godz. 14.00 – Rakowickie wędrówki – kuratorskie oprowadzanie po wystawie (w cenie biletu wstępu). Oprowadza Mateusz Niemiec.









PLACES WORTH YOUR TIME