29 grudnia mija 5 lat od zakupu przez Skarb Państwa kolekcji Książąt Czartoryskich. Zakup kolekcji wraz z nieruchomościami, a następnie przekazanie jej Muzeum Narodowemu w Krakowie, doprowadziło do ponownego otwarcia Muzeum Książąt Czartoryskich. Z tej okazji w dniu 29 grudnia wystawy w Pałacu Czartoryskich i Arsenale będzie można zwiedzać bezpłatnie. 

– Cieszę się, że w tym szczególnym dniu, w piątą rocznicę podpisania umowy o zakupie przez Skarb Państwa kolekcji Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie podjęło decyzję o zorganizowaniu dnia otwartego w Muzeum Książąt Czartoryskich. Liczę, że mimo ograniczeń pandemicznych wielu krakowian i turystów zobaczy, jak ogromny i cenny jest to zbiór. Taka była właśnie idea, która nam przyświecała – aby to, co w polskich zbiorach najcenniejsze, udostępnić społeczeństwu i  zagwarantować nienaruszalność oraz pełną opiekę i ochronę prawną ze strony państwa.  Tym samym zrealizowaliśmy także testament księżnej Izabeli Czartoryskiej. To była bardzo dobra decyzja. Dzięki niej te bezcenne niejednokrotnie obiekty, w tym jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych obrazów świata – Dama z gronostajem autorstwa Leonarda da Vinci, stały się własnością państwa polskiego i są dostępne dla polskiego społeczeństwa w oddanych do użytku – także dzięki zaangażowaniu środków finansowych budżetu państwa (oraz wydatkowanych pod nadzorem MKiDN środków Unii Europejskiej) – salach wyremontowanego pięknego Muzeum Książąt Czartoryskich. Zapraszam Państwa do odwiedzenia krakowskiego Muzeum – mówi prof. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

– To wielka radość, że dzięki decyzji i wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego możemy na nowo udostępniać kolekcję Książąt Czartoryskich polskiej i międzynarodowej publiczności, a także dbać o bezpieczeństwo i konserwację tych cennych dzieł sztuki i narodowych pamiątek. Od otwarcia Muzeum Czartoryskich organizowaliśmy tu pokazy czasowe, wydarzenia artystyczne, naukowe i edukacyjne. To jednak nie koniec naszych działań, mających na celu upowszechnianie kolekcji. Do udostępnionych już zwiedzającym galerii w Pałacu i Arsenale, w 2023 roku dołączy Klasztorek – ostatnia część kompleksu muzealnego Czartoryskich. To jeszcze przed nami, a na razie zapraszamy do bezpłatnego zwiedzania Pałacu i Arsenału w rocznicę zakupu kolekcji  – mówi prof. Andrzej Szczerski, Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

29 grudnia 2021 roku wstęp do Muzeum Książąt Czartoryskich będzie bezpłatny. Bilety można wcześniej zarezerwować telefonicznie bądź mailowo lub odebrać w kasie w Muzeum Książąt Czartoryskich przy ulicy Pijarskiej w Krakowie.

Kolekcja Czartoryskich

W 1801 roku księżna Izabela z Flemmingów Czartoryska stworzyła kolekcję pamiątek narodowych. Kolekcjonowane przez nią zbiory były prezentowane w Puławach, w dwóch parkowych pawilonach: Świątyni Sybilli, a od 1809 roku także w Domu Gotyckim. To właśnie w Domu Gotyckim eksponowano Damę z gronostajem Leonarda da Vinci oraz Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta van Rijna. Do pereł w kolekcji Czartoryskich należał wówczas także Portret młodzieńca Rafaela Santi (zaginiony podczas II wojny światowej).

Muzeum nie przetrwało jednak powstania listopadowego, w 1831 roku – po emigracji księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – zbiory zostały przewiezione do Paryża. Powróciły do Polski dopiero w 1876 roku, w związku z planowanym otwarciem muzeum w Krakowie. Znaczące straty dla kolekcji przyniosła II wojna światowa. Po wojnie muzeum trafiło pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie, a w 1991 pod zarząd Fundacji Książąt Czartoryskich. 29 grudnia 2016 roku, dzięki zakupowi rządu RP, kolekcja książąt Czartoryskich stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie. Tego dnia na Zamku Królewskim w Warszawie wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, działając w imieniu Skarbu Państwa, podpisał z ks. Adamem Karolem Czartoryskim i Fundacją Książąt Czartoryskich umowę zakupu zbiorów Książąt Czartoryskich i związanych z nimi nieruchomości, a także roszczeń wobec tych ruchomych dóbr kultury wchodzących w skład kolekcji, które zostały utracone podczas II wojny światowej. 29 grudnia po południu podpisany został dokument przekazania przez Skarb Państwa całości kolekcji wraz z nieruchomościami do Muzeum Narodowego w Krakowie.

Kolekcja liczy łącznie 86 tys. obiektów muzealnych (poza ogólnie znanymi dziełami sztuki są to m.in. buławy hetmańskie, trofea wiedeńskie, pamiątki po Tadeuszu Kościuszce, generale Kniaziewiczu, maska pośmiertna Chopina) oraz 250 tys. obiektów bibliotecznych: książek, starodruków i rękopisów. 

Muzealny kompleks przy ulicy Pijarskiej

Zakup kolekcji i nieruchomości oraz przekazanie ich MNK, pozwoliło na zakończenie prac remontowych w Pałacu Książąt Czartoryskich i udostepnieniu zbiorów zwiedzającym. W grudniu 2019 roku otwarta została stała wystawa, obejmująca dwa piętra Pałacu i 26 sal ekspozycyjnych. Natomiast maju 2021 roku udostępniona została kolejna stała wystawa prezentująca eksponaty z kolekcji Czartoryskich – „Źródła. Galeria Sztuki Starożytnej”. Trzon ekspozycji stanowi zbiór pozyskany przez księcia Władysława Czartoryskiego w 2. połowie XIX wieku.

Obecnie trwają prace remontowe i modernizacyjne w trzecim budynku kompleksu – Klasztorku. Już w 2023 roku zostanie otwarta tam wystawa stała, która będzie narracyjną kontynuacją wystawy w Pałacu. Otwarcie Klasztorka, którego częścią jest przewiązka nad ulicą Pijarską, połączy trzy budynki: Pałac, Klasztorek i Arsenał w jedną całość.

Bezpłatne bilety na 29 grudnia 2021 roku dostępne będą stacjonarnie w kasie Pałacu Muzeum Książąt Czartoryskich i Arsenale. Bilety można też rezerwować mailowo bądź telefonicznie: mail: rezerwacja@mnk.pl lub tel.: 12 43 35 744 (czynne w godz. 9:00–16:00 w dni powszednie)