Debata „Odmieńcy i maski” w Międzynarodowym Centrum Kultury
Mieszańcy, kundle, bastardzi. Zróżnicowani, niejednorodni, niejednoznaczni: mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej. Co współtworzy ich tożsamość? Jakie są źródła wyborów ludzi z naszej części Europy?
W ramach IV Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, Międzynarodowe Centrum Kultury proponuje namysł nad istotą procesów włączania i wyłączania, przyjmowania i odrzucania idei, zwyczajów czy wzorców, które społeczność uznaje za atrakcyjne, ważne oraz bezpieczne dla zbiorowej tożsamości.
Jakie są kryteria tych wyborów w czasach polityk historycznych oraz Internetu? Czy mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej – jak chcą niektórzy – są odmieńcami, czy nakładają maski (co chcą zakryć, kogo udawać?)? Gdzie ich autentyczność?
Określenie przestrzeni tych transferów, nakreślenie mapy kulturotwórczych oddziaływań i transmisji może ukazać naszą tożsamość w innym, nowym świetle. Sprawdźmy, co mówią o nas te wybory.
Nad odpowiedziami na powyższe pytania będą dyskutować dr hab. Hieronim Grala, prof. Maciej Janowski, prof. Katarzyna Kotyńska i dr Mindaugas Kvietkauskas. Spotkanie poprowadzą Łukasz Galusek i dr Beata Nykiel. Wydarzenie odbędzie się 19 października 2022 r., o godz. 18.00 w Sali pod Kruki MCK przy Rynku Głównym 25.
dr hab. Hieronim Grala – pracownik naukowy Wydziału Artes Liberales UW. Członek Komitetu Słowianoznawstwa PAN, profesor honorowy Moskiewskiej Akademii Ekonomiki i Prawa. Redaktor główny encyklopedii internetowej „Polski Petersburg” (MCK Kraków). W latach 2000-2009 dyrektor Instytutów Polskich w Sankt Petersburgu i Moskwie. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2004).
prof. Maciej Janowski – dyrektor Instytutu Historii PAN. Kierownik Pracowni Dziejów Inteligencji Instytutu Historii PAN. Laureat m.in. Nagrody Biblioteki Raczyńskich (2009) oraz Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2009) jako współautor książki „Dzieje inteligencji polskiej do roku 1918” (wspólnie z Jerzym Jedlickim i Magdaleną Micińską).
prof. Katarzyna Kotyńska – wykładowczyni Instytutu Slawistyki PAN, ukrainistka; tłumaczka literatury ukraińskiej i białoruskiej. Laureatka m.in. Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus (2013, za przekład książki Oksany Zabużko „Muzeum porzuconych sekretów”). Ostatnio wydała „Lwów: w odczytywaniu miasta na nowo” (2015).
dr Mindaugas Kvietkauskas – pracownik naukowy Uniwersytetu Wileńskiego. Badacz wielojęzycznej historii i literatury Litwy, w tym polskich śladów i kontekstów. W latach 2019–2020 minister kultury Republiki Litewskiej. Tłumacz. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2018).
Łukasz Galusek – dyrektor programowy Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Ekspert w dziedzinie kultury i sztuki Europy Środkowej, skupia się na związkach pomiędzy przestrzenią, pamięcią oraz tożsamością. Jest autorem ponad 150 publikacji naukowych poświęconych dziedzictwu kulturowemu Europy Środkowej, a także kwestiom pamięci i edukacji kulturalnej.
dr Beata Nykiel – zastępca kierownika Instytutu Dziedzictwa Europejskiego MCK w Krakowie; kierowniczka Biblioteki MCK (od 2017). Specjalizuje się w dziejach Europy środkowo-wschodniej (okres nowożytny; historia społeczna ziem wschodnich I Rzeczypospolitej XIV-XVIII w.) i w badaniach nad galicyjskimi cmentarzami wojennymi okresu I wojny światowej. Należy do zespołu redakcyjnego kwartalnika „Herito”.
Sympozjum jest częścią IV Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski „Spotkania Kultur”. Kongres odbywa się w dniach 19-22 października w Krakowie. Jego tematem jest historia ziem polskich oraz ich różnorodność kulturowa, etniczna, językowa, religijna, gospodarcza, demograficzna i społeczna na przestrzeni wieków.
Różnorodność stanowiła przez lata ważny element polskiej tożsamości. Odmienne nurty, wzorce i idee wzajemnie na siebie oddziaływały. Na kongresie spotkają się specjaliści z różnych dziedzin: historii, archeologii, historii sztuki, antropologii, socjologii, literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa. Będą analizować dynamikę, skalę i złożoność tych wpływów w kontekście swoich dyscyplin wiedzy, a także konsekwencje wielokulturowości dla dziejów Polski.
Organizatorami wydarzenia są krakowscy historycy zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Historycznym, a współorganizatorami Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Muzeum Historii Polski. Muzeum Krakowa i Międzynarodowe Centrum Kultury.
