Retail przechodzi transformację. Bez innowacji się nie obejdzie.

Rynek nieruchomości handlowych przechodzi obecnie głęboką transformację. – Zmieniające się zachowania konsumentów, postęp technologiczny oraz rosnąca świadomość ekologiczna wymuszają na właścicielach i zarządcach obiektów handlowych wdrażanie innowacyjnych rozwiązań – przekonuje Marcin Kosieniak, specjalista MEP, zajmujący się projektowaniem rozwiązań generujących oszczędności energetyczne.

Efektywność energetyczna jako priorytet

Nowoczesne systemy HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja) stały się jednym z najważniejszych obszarów optymalizacji kosztów operacyjnych w obszarze nieruchomości handlowych. Jak przekonuje Marcin Kosieniak, inteligentne rozwiązania, wykorzystujące uczenie maszynowe do zarządzania temperaturą, przepływem powietrza i wilgotnością, pozwalają obniżyć zużycie energii nawet o 25-30%. Systemy te dostosowują się do rzeczywistego obłożenia obiektu, redukując moc w godzinach mniejszego ruchu i optymalizując ją w okresach szczytowych.

– Zaawansowane systemy HVAC w centrach handlowych to nie tylko kwestia komfortu, ale przede wszystkim ekonomii. Nasze analizy wykazują, że optymalizacja tych systemów przekłada się na redukcję kosztów operacyjnych rzędu 15-20% rocznie. Oszczędności te bezpośrednio wpływają na wysokość opłat eksploatacyjnych ponoszonych przez najemców, co w konsekwencji może prowadzić do obniżenia cen towarów i usług dla klientów końcowych – zwraca uwagę Kosieniak.

Biuro PM Projekt, którym zarządza ekspert, realizuje tego typy projekty zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, gdzie niedawno ukończyli prace nad zaprojektowaniem i wdrożeniem rozwiązań w centrum handlowym.

Inwestycje w zaawansowane systemy HVAC zwracają się średnio w ciągu 3-5 lat, oferując długoterminowe oszczędności rzędu setek tysięcy złotych rocznie dla średniej wielkości centrum handlowego. – Co więcej, obserwujemy dziś, jak zrównoważone rozwiązania HVAC stają się elementem marketingowym, przyciągającym ekologicznie świadomych najemców i klientów – mówi Marcin Kosieniak.

Omnichannel i przestrzenie hybrydowe

Innym trendem wpływającym na transformację retailu jest zacierająca się granica między handlem stacjonarnym a internetowym. Obiekty handlowe ewoluują w kierunku przestrzeni hybrydowych, łączących funkcje sprzedażowe z doświadczeniem konsumentów. Coraz częściej spotykamy sklepy typu showroom, gdzie klienci mogą obejrzeć produkty, które następnie zamawiają online z dostawą do domu.

Powierzchnie handlowe przekształcają się w centra wielofunkcyjne, gdzie handel stanowi tylko jeden z elementów oferty. Strefy gastronomiczne, rozrywkowe, coworkingowe czy nawet mieszkalne stają się integralną częścią nowoczesnych obiektów retail. Ta dywersyfikacja funkcji pozwala na zachowanie rentowności nawet w okresach słabszej koniunktury w samym handlu.

Technologia zwiększająca efektywność i doświadczenie klienta

– Jeszcze nigdy tak nie liczyła się technologia w projektowaniu oraz wdrażaniu inteligentnych i innowacyjnych systemów – podkreśla Marcin Kosieniak. – Systemy analizy ruchu klientów, beacony, inteligentne oświetlenie LED reagujące na obecność osób – to tylko niektóre z technologii wpływających na efektywność energetyczną i operacyjną obiektów handlowych. Rozwiązania IoT (Internet Rzeczy) umożliwiają precyzyjne zarządzanie budynkiem, optymalizację zużycia mediów oraz lepsze planowanie prac konserwacyjnych. No i wreszcie systemy HVAC, które dają oszczędności wynikające z racjonalnych obliczeń zapotrzebowania na chłodzenie, ogrzewanie budynków oraz umiejętne wykorzystanie odzysków ciepła, wilgoci i chłodu w zaprojektowanych układach – wylicza.

Trend ten idzie w parze z personalizacją doświadczeń zakupowych. Aplikacje mobilne centrów handlowych oferują nawigację wewnętrzną, personalizowane promocje i bezgotówkowe płatności, zwiększając komfort zakupów i wydłużając czas spędzany przez klientów w obiekcie.

Zrównoważony rozwój i certyfikacja ekologiczna

Certyfikaty takich jak BREEAM czy LEED stają się standardem w sektorze nieruchomości handlowych.

– Nowo projektowane obiekty uwzględniają ekologiczne materiały budowlane, systemy odzysku wody deszczowej, zielone dachy i ściany. Natomiast ogromne znacznie zaczynają mieć modernizacje istniejących centr handlowych, których zadaniem jest spełnić rosnące wymagania środowiskowe, ale presję na obniżenie kosztów wynikających z wydatkowania energii – twierdzi Kosieniak.

W raportach i trendach widać także, że inicjatywy proekologiczne nie tylko redukują ślad węglowy obiektów, ale odpowiadają również na oczekiwania klientów i najemców, dla których zrównoważony rozwój bywa kryterium wyboru.

Elastyczność i adaptowalność przestrzeni

Biorąc pod uwagę trendy na rynku nieruchomości handlowych, nie można nie zauważyć, że krótkoterminowe umowy najmu, powierzchnie pop-up i modułowe przestrzenie handlowe są odpowiedzią na potrzebę elastyczności rynku. Właściciele obiektów dostosowują ofertę do zmieniających się potrzeb najemców, proponując bardziej elastyczne warunki i krótsze okresy zobowiązań.

Zdolność do szybkiej rekonfiguracji powierzchni handlowej w odpowiedzi na zmieniające się trendy staje się przewagą konkurencyjną. Nowoczesne obiekty projektowane są z myślą o możliwości łatwej adaptacji do różnych funkcji w przyszłości.

– Sukces na tym rynku wymaga dziś holistycznego podejścia, łączącego efektywność operacyjną (w tym optymalizację systemów HVAC), elastyczność, technologię i zrównoważony rozwój. Obiekty handlowe, które potrafią adaptować się do tych trendów, mają szansę nie tylko przetrwać, ale i prosperować w nowej rzeczywistości rynkowej – podsumowuje Marcin Kosieniak, specjalista MEP i współwłaściciel biura projektowego PM Projekt.

Marcin Kosieniak – projektant instalacji sanitarnych, biegły sądowy, ekspert specjalizujący się w prowadzeniu projektów w Polsce i za granicą, w tym wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań projektowych. Współwłaściciel biura projektowego PM Projekt, ekspert zrzeszony w RRJ Group. Jako biegły sądowy wydaje opinie w zakresie instalacji sanitarnych.