33 prace wybrane z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie liczącej ok. pół tysiąca rzeźb stworzonych w ciągu minionych siedmiu dekad znajduje się w Sali poświęconej rzeźbie – ostatniej pod względem kolejności zwiedzania części Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku. Katarzyna Kobro, Marian Szulc, Maria Pinińska-Bereś, Jerzy Bereś, Bronisław Chromy, Alina Szapocznikow, Barbara Zbrożyna, Wanda Czełkowska, Barbara Falender, Zuzanna Janin, Krzysztof M. Bednarski, Piotr Bożyk, Ursula von Rydingsvard – to tylko niektórzy autorzy dzieł prezentowanych w tej galerii. 

Sala z rzeźbą powojenną stanowi dopełnienie galerii rzeźby początku XX wieku urządzonej
w holu drugiego piętra. Pokaz uwydatnia wiele ważnych cech, kształtujących rzeźbę XX i XXI wieku. Prezentujemy tam dzieła znane, ale i takie, które były dotychczas przechowywane w magazynach, lecz ciekawe i odkrywcze. Zestawione na zasadzie dialogu form i treści ujawniają bogactwo sztuki naszych czasów. 

„W drugiej połowie XX wieku w sztukach wizualnych oraz w architekturze wzrasta znaczenie szeroko rozumianej koncepcji przestrzeni. Ma to związek z zainteresowaniem osiągnięciami nauki i techniki, które wówczas charakteryzował ogromny postęp – w erze pierwszych lotów w kosmos wydawało się, że możliwości człowieka są nieograniczone. Taki stan rzeczy wpłynął również na pojmowanie rzeźby, która przestała być jedynie kompozycją samą w sobie, a zaistniała w obustronnej relacji z przestrzenią: jest przez nią kształtowana i oddziałuje na nią. (…) Refleksja nad pojęciem przestrzeni spowodowała gwałtowne odejście od konwencjonalnej rzeźby figuralnej w stronę form eksperymentalnych: rzeźby abstrakcyjnej o różnorodnym – choć najczęściej organicznym – charakterze, następnie: instalacji i environment. Figura, choć przestała być wyłącznym
synonimem rzeźby, wciąż stanowi ważny rodzaj ekspresji: poddawana przekształceniom, upraszczana, deformowana – obrazuje dychotomię tradycji akademickiej i tendencji awangardowych. Pozbawiona ograniczeń konwencji pomnikowej i portretowej, rzeźba figuralna staje się nośnikiem nowych znaczeń.” – pisze kuratorka wystawy Agata Małodobry. Otwierające pokaz trzy akty kobiece Katarzyny Kobro skupiają w sobie dwa z głównych tematów rzeźby powojennej: przestrzeń i cielesność. Rewolucyjną zmianą w sztuce XX wieku jest ruch, zastosowanie światła, nowych materiałów jak poliester, bandaże, elementy uzbrojenia, ubiorów, zabawek.  

„XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” prezentuje kierunki i tendencje w sztuce polskiej ostatnich 120 lat. To największy projekt wystawienniczy i inwestycyjny, jaki Muzeum Narodowe
w Krakowie zrealizowało  w 2021 roku. Dla naszej publiczności przygotowaliśmy nową aranżację sal II piętra Gmachu Głównego, gdzie znalazły się dzieła sztuki od przełomu XIX i XX wieku po współczesność. W 12 salach, na powierzchni 3000 metrów kwadratowych Galerii, znalazło się w sumie 600 dzieł sztuki. Układ „XX + XXI…” nie jest w całości chronologiczny, miejscami ma charakter tematyczny.

W dzień otwarcia sali rzeźby prof. Andrzej Szczerski – Dyrektor MNK oraz Wojciech  Dąbrowski – Prezes Zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej podpisali umowę na temat mecenatu kultury i podjęcia współpracy z MNK. 

– Dzięki współpracy z PGE Polską Grupą Energetyczną Muzeum Narodowe w Krakowie będzie mogło zapewnić „XX + XXI. Galerii Sztuki Polskiej” atrakcyjną kampanię reklamową oraz wartościowy program edukacyjny dla dzieci i młodzieży, wpisujący się w ofertę programową szkół z zakresu przedmiotów humanistycznych i artystycznych.

Cieszymy się, że możemy wspierać się wzajemnie w naszych przedsięwzięciach i uczestniczyć w kreowaniu wizerunku marki PGE jako zaangażowanej społecznie w misję upowszechniania kultury. Wspólne działania naszych instytucji przyczynią się do nawiązania wieloletniej współpracy w obszarze społecznej odpowiedzialności w sektorach kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. – powiedział prof. Andrzej Szczerski dyrektor MNK.  

– PGE rozszerza swoje zaangażowanie w dbałość o polską kulturę i polskie dziedzictwo narodowe. Dzisiaj rozpoczynamy współpracę z  Muzeum Narodowym w Krakowie – największym muzeum narodowym w Polsce z przeszło 140 letnią tradycją. W ramach współpracy PGE obejmie mecenatem jedną z najważniejszych wystaw w muzeum – Galerię Sztuki Polskiej XX i XXI wieku, prezentującą 600 dzieł najwybitniejszych polskich artystów z okresu ostatnich 120 lat. Nasza współpraca zaowocowała otwarciem sali rzeźby w ramach tej Galerii, jak również szeregiem dodatkowych wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych, w tym  przygotowaniami wystawy prac Tamary Łempickiej. Jestem przekonany, że  przyczynimy się do upowszechnienia wizerunku muzeum jako miejsca otwartego i przyjaznego dla publiczności, proponującego nowe, interesujące projekty. – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.