Christoph Rothmeier

W „Księdze Polskich Żydów”, Szmuel Josef Agnon pisze, że po śmierci Esterki, legendarnej kochanki króla Kazimierza Wielkiego, król kazał zachować jej oczy, co spowodowało, że nie mogła przejść do świata umarłych, a jej duch krąży do dziś nieustannie po świecie.

Praca nad tą legendą była jak śledztwo nad czymś, co mnie przerosło. Obraz ducha Esterki, szukającego swoich oczu, fascynował mnie od samego początku. W mojej instalacji dźwiękowej „Czy widziałeś moje oczy?”, odnoszę się do tego, co to znaczy, że ciało jest w innym miejscu niż to, co widzą jego oczy. Dla mnie ta legenda stała się metaforą wysiedlenia.

Ważne było dla mnie, aby pracować z ludźmi z Krakowa – zaprosiłem miejscowy chór do wykonania pieśni, która opowiada o tym, co czuje ten duch. Kiedy po raz pierwszy usłyszałem, jak śpiewają, zdałem sobie sprawę, że ta opowieść jest niezwykle smutna i jednocześnie posiada wielką siłę. Im bardziej się w nią zagłębiałem, tym bardziej legenda się dla mnie zmieniała. Zapraszam gości festiwalowych do udziału w projekcie „Czy widziałeś moje oczy?” – może stworzycie własną interpretację opowieści o Esterce?

Kobi Vogman

Otwarciu Synagogi Izaaka towarzyszyła wielka uroczystość, na którą zaproszono całą miejscową społeczność. Synagoga zostało bogato udekorowana złotem, co przyciągnęło też wielu złodziei. Aby ich odstraszyć, rabin zgromadził grupę ochotników ubranych na biało – jak duchy.

Ta legenda od razu przykuła moją uwagę, bo jako reżyser animacji, wyobrażałem sobie strażników i złodziei jako bohaterów opowieści. Kiedy wybuchła wojna w Ukrainie, opowieści o ludziach, którzy chcą coś ukraść, stała się tym bardziej aktualna. Zainspirowany wzorem czarno-białej posadzki w Synagodze Izaaka, chciałem pokazać wojnę jako grę pomiędzy mocarstwami, w której przywódcy polityczni rozgrywają ludźmi, jak pionkami na szachownicy.

Mój projekt nosi tytuł Touch-move Rule („dotknij i przesuń”), co odnosi się do tej zasady w szachach, która mówi, że gdy dotkniesz pionka, musisz go przesunąć, nie możesz zrobić już nic innego. W moim kolażu z udziałem widzów, publiczność nie tylko decyduje, do której grupy chcą należeć (czarnej czy białej) ale także decyduje o ruchu, wpływając na przebieg gry. Jej wynik będzie znany w ostatnim dniu festiwalu

Wojtek Blecharz

Młoda para żydowska chciała pobrać się w dzień szabasu. Rabin odradził im to, gdyż mogło to sprowadzić na nich przekleństwo, jednak młodzi zignorowali to ostrzeżenie. Kiedy młoda para i ich goście tańczyli na weselu, cały dom, w którym odbywało się przyjęcie, zapadł się pod ziemię.

Byłem całkowicie zahipnotyzowany obrazem tego domu, który jeszcze żyje i jest pełen radości, ale znalazł się pod ziemią, tętniąc jeszcze rytmem muzyki i bawiących się ludzi. Dla mnie ta legenda jest opowieścią o szukaniu przyjemności, ekspresji, queerowości, które w wielu systemach totalitarnych i ortodoksyjnych kulturach, są przedmiotem prześladowania i opresji.

Moja instalacja muzyczna przedstawia symboliczny taneczny parkiet, który jest przeznaczony dla osób, które potrzebują wolności wyrażenia siebie. Chciałem stworzyć “An Endless Dance” („Niekończący się taniec”), tak aby radość i świętowanie nigdy się dla nich nie kończyły. Za zamkniętymi drzwiami przestrzeń wibruje i rezonuje dźwiękiem. Czujemy obecność duchów tancerzy – ale nas tam nie zaproszono.