- Dni muzyki Organowej oraz 90-lecie urodzin Henryka Mikołaja Góreckiego
W dniach od 28 listopada do 3 grudnia 2023 roku odbędą się 56. Dni Muzyki Organowej w Krakowie – jeden z najstarszych festiwali organowych w Polsce. W programie tegorocznej edycji festiwalu zaplanowane zostały cztery wydarzenia. Festiwal zainauguruje występująca przed krakowską publicznością po raz pierwszy norweska wirtuozka, Petra Bjørkhaug. Recital artystki odbędzie się w najbliższy wtorek, 28 listopada 2023 roku o godz. 19.30.
Festiwal powstał w Filharmonii Krakowskiej w 1966 roku z inicjatywy prof. Eugenii Umińskiej – ówczesnego rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej oraz Henryka Czyża – dyrektora artystycznego Filharmonii, dla upamiętnienia zasług prof. Bronisława Rutkowskiego – artysty, pedagoga i długoletniego rektora krakowskiej PWSM, dzięki któremu nastąpił renesans sztuki organowej w Polsce. Na przestrzeni ponad półwiecza w ramach wydarzenia organizowane były różnorodne koncerty: recitale, koncerty kameralne, symfoniczne i oratoryjne, a bogaty repertuar cyklu obejmował dzieła od renesansu aż do czasów współczesnych. Literaturę organową prezentowali dotąd tak znakomici wirtuozi, jak Marie-Claire Alan, Jennifer Bate, Guy Bovet, Josef Bucher, Olivier Latry, Simon Preston, Lionel Rogg, Daniel Roth, Almut Rössler, David Titterington czy Gillian Weir.
Koncerty tegorocznej edycji Dni Muzyki Organowej otworzy recital norweskiej artystki Petry Bjørkhaug, która wykona m.in. kompozycje Johanna Sebastiana Bacha, Maxa Regera czy Alexandre’a Guilmanta, ale także Edvard Griega, samej instrumentalistki, jak i norweskie pieśni ludowe w opracowaniu Henninga Sommerro. Artystce towarzyszyć będzie Leszek Nowotarski grający na saksofonie.
Drugim ważnym punktem tegorocznej edycji Dni Muzyki Organowej będą koncerty oratoryjne w piątek, 1 grudnia 2023 o godz. 19.30 i w sobotę, 2 grudnia br. o godz. 18.00. W wykonaniu zespołów Filharmonii Krakowskiej pod kierunkiem Łukasza Borowicza, I dyrygenta gościnnego instytucji, zaprezentowane zostaną mniej znane dzieła – balet Ericha Korngolda Der Schneemann (Bałwan) i II Symfonia A-dur op. 91 Félixa Alexandre’a Guilmanta oraz arcypopularny – ze względu na wykorzystanie w filmie Stanleya Kubricka 2001: Odyseja kosmiczna – poemat symfoniczny Richarda Straussa Also sprach Zarathustra. Podczas obu wieczorów przy organach w partii solowej zasiądzie Michał Białko.
Na zakończenie 56. Dni Muzyki Organowej – w niedzielę, 3 grudnia br. o godz.. 18.00 – odbędzie się koncert chóralny w całości poświęcony obchodzącemu jubileusz 90-lecia urodzin Henrykowi Mikołajowi Góreckiemu. Chór Filharmonii Krakowskiej pod batutą Włodzimierza Siedlika zaprezentuje utwory chóralne jubilata, podczas koncertu zabrzmi ponadto O Domina Nostra – medytacje o Jasnogórskiej Pani Naszej op. 55 na sopran solo i organy i Kantata na organy op. 26. W partiach solowych usłyszymy sopranistkę Lidię Sosnowską i organistę Daniela Strządałę. Koncert odbywa się w ramach Festiwalu „Cały Twój” organizowanego przez Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach.
Międzynarodowy festiwal Dni Muzyki Organowej w Krakowie to jeden z najstarszych i najbardziej renomowanych festiwali muzycznych w Europie. Został powołany do życia w 1966 roku przez Filharmonię im. Karola Szymanowskiego oraz Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie. Od ponad 50 lat Festiwal przybliża polskiej publiczności bogactwo dawnej i współczesnej muzyki organowej, której towarzyszą koncerty kameralne, symfoniczne i oratoryjne.
Patronem Festiwalu jest prof. Bronisław Rutkowski (1898–1964), organista, pedagog, krytyk muzyczny, dyrygent i kompozytor oraz twórca polskiej szkoły organowej.
Był to człowiek niezwykły, niepowtarzalny: muzyk, wirtuoz organowy i pedagog, niestrudzony, nieustający w pomysłach i inicjatywach organizator, społecznik i ideolog, polityk kulturalny, krytyk i publicysta, prelegent radiowy i popularyzator, kompozytor i dyrygent, znawca i propagator dawnej muzyki kościelnej i świeckiej, działacz konspiracji, oficer, więzień obozów, wreszcie wieloletni rektor krakowskiej PWSM – to już mnóstwo, a przecież to tylko przybliżony i skrócony obraz jego przebogatej działalności. Kto go znał, ten dziś zadawać sobie musi pytanie: kiedy, w jaki sposób ów skromny i niezwracający na siebie uwagi, powściągliwy człowiek zdążył zrobić i przeżyć to wszystko i skąd czerpał swe impulsy, swą energię, na pozór wcale niezauważalną. – Stefan Kisielewski, „Pisma i felietony muzyczne”, tom 2.
Narodziny festiwalu Dni Muzyki Organowej w Krakowie wiążą się ze spontaniczną chęcią upamiętnienia przez krakowskie środowisko muzyczne wielkich zasług jakie dla rozwoju polskiej sztuki organowej zostały wniesione przez prof. Bronisława Rutkowskiego (1898–1964), wybitnego organistę, pedagoga i długoletniego rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie.
Pierwsza edycja festiwalu, w 1966 roku, odbyła się dwa lata po nagłej śmierci prof. Bronisława Rutkowskiego, która miała miejsce podczas Międzynarodowego Konkursu Bachowskiego w kościele św. Tomasza w Lipsku – miejscu nieodłącznie związanym z działalnością Johanna Sebastiana Bacha. Inicjatorami Dni Muzyki Organowej w 1966 roku była prof. Eugenia Umińska, ówczesny rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie oraz Henryk Czyż, dyrektor artystyczny Filharmonii Krakowskiej.
Festiwal gościł najwybitniejszych wirtuozów polskiej i światowej organistyki. Występowali tu zarówno Marie-Claire Alan, Jennifer Bate, Guy Bovet, Josef Bucher, Olivier Latry, Simon Preston, Lionel Rogg, Daniel Roth, Almut Rössler, David Titterington, Gillian Weir, jak również Joachim Grubich, Andrzej Białko, Jan Jargoń, Józef Serafin, Julian Gembalski, Roman Perucki oraz Andrzej Chorosiński. Prezentowany był szeroki repertuar literatury organowej obejmujący dzieła od renesansu aż do muzyki współczesnej. Recitalom organowym towarzyszyły koncerty kameralne, symfoniczne i oratoryjne. Długoletnia tradycja festiwalu przyczyniła się niewątpliwie do popularyzacji muzyki organowej w Polsce oraz ukształtowania się wiernej społeczności melomanów.
