Nieco staroświecko wyglądający brązowy kiosk na placu przed Gmachem Głównym MNK to prawdziwy fotoplastykon, a w nim do obejrzenia 50 archiwalnych fotografii Krakowa, z czego część po raz pierwszy przetworzona w technice trójwymiarowej. Taka atrakcja czeka na widzów i przechodniów do 4 października. Korzystanie z fotoplastykonu jest bezpłatne.
Narodowe Archiwum Cyfrowe we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie oraz Archiwum Narodowym
w Krakowie przygotowało jedyną w swoim rodzaju prezentację fotografii Krakowa z okresu II Rzeczypospolitej. Wystawę „Archiwalny fotoplastikon. Fotografie Krakowa 1918-1939” podzielono na pięć tematów: krajobrazy starego Krakowa, inwestycje, życie codzienne, Muzeum Narodowe w Krakowie oraz uroczystości i wydarzenia. Galerie „Krajobrazy starego Krakowa” oraz „Muzeum Narodowe w Krakowie” będą prezentowane w technice stereoskopowej, która daje wrażenie trójwymiarowości.
Zdjęcia przedstawiają zarówno sceny z życia codziennego krakowian, jak i ważne dla miasta wydarzenia. Wyjątkowe są fotografie związane z Muzeum Narodowym w Krakowie. Możemy prześledzić proces powstawania Gmachu Głównego – od podpisania aktu erekcyjnego przez sceny z placu budowy po wnętrza. Ciekawe jest np. zdjęcie przedstawiające obraz Hołd Pruski w Sukiennicach podczas ćwiczeń przeciwpożarowych w 1930 roku.
Kolejne galerie pozwalają zobaczyć m.in. mieszkańców miasta podczas zakupów na targu na krakowskim Rynku, plażowiczów nad Wisłą, sportowców na ulicach. Do ciekawostek należy fotografia dokumentująca rejs krakowskich aktorów balią po Wiśle z Krakowa do Gdańska. W lipcu 1932 roku w Gdyni odbyły się pierwsze w historii Polski obchody Święta Morza. Troje krakowskich aktorów teatralnych – Kazimierz Beroński, Stanisław Gołębiowski i Maryla Szewczyńska – postanowiło dotrzeć na nie
w drewnianej balii do prania. Po drodze odwiedzili dziesiątki miejscowości, w Warszawie czekały na nich tłumy gapiów i dziennikarzy. Rejs zakończył się sukcesem. Do Gdańska udało im się dopłynąć tuż przed Świętem Morza. Stamtąd udali się do Gdyni i 31 lipca 1932 roku wzięli udział
w paradzie idącej ulicami miasta. Zdjęcie, które można będzie zobaczyć w galerii „Krajobrazy starego Krakowa” pokazuje przygotowanie balii do wyruszenia z Krakowa
w czerwcu 1932 roku.
Z kolei najpiękniejsze zdjęcia samego Krakowa pochodzą z Zespołu Archiwum Fotografii Henryka Poddębskiego, zawodowego fotografa związanego z Warszawą, który był członkiem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i w dwudziestoleciu międzywojennym zjeździł województwa II RP, fotografując miasta, wsie i ludzi. Jego prace szczęśliwie przetrwały II wojnę światową.
– To kolejny projekt NAC, dzięki któremu realizujemy jeden z celów Narodowego Archiwum Cyfrowego, czyli budowanie tożsamości wyrastającej z pamięci, a przy okazji świętujemy setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Cieszymy się, że mogliśmy zaprosić do jego realizacji archiwa z innych miast – mówi Marianna Otmianowska, pomysłodawca projektu, była dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego. – Zdjęcia będzie można oglądać bezpłatnie przed budynkiem Muzeum Narodowego w Krakowie do 5 października 2018 roku.
Kraków to już trzeci przystanek Archiwalnego Fotoplastikonu, który po wizycie w naszym mieście pojedzie do Koszalina, gdzie od połowy grudnia do końca stycznia będzie stał przed budynkiem Archiwum Państwowego. Projekt jest realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości – Program Wieloletni „Niepodległa” na lata 2017–2021 i dzięki wsparciu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.