„Medal prywatnie” – osobiste pamiątki I Rzeczypospolitej
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK VII-MdP-944;;fot. Pawe³ Czernicki
Medale przywołują dziś skojarzenia trumfów na igrzyskach olimpijskich czy mistrzostwach sportowych, a czym były w XVI-XVIII wieku? To nie tylko historyczne ślady upamiętniające podniosłe wydarzenia i znamienite postaci, ale również osobiste pamiątki.
– To były dzieła sztuki, które można było przesłać bez obawy o nie, ponieważ były małe, łatwe w transporcie, w przechowywaniu, a zarazem bardzo piękne. Operowały zarówno obrazem, jak i słowem. Za ich pomocą można było rozpropagować jakąś informację lub przedstawić komuś swój wizerunek. – opowiada kuratorka wystawy Agnieszka Smołucha-Sładkowska.
Nowa wystawa w Muzeum im Emeryka Hutten-Czapskiego porusza dwa problemy: medalierstwo osób prywatnych (szlachty, jak i mieszczaństwa) oraz funkcje, jakie były medalom nadawane. Bito je z okazji chrztu, ślubu, pogrzebu, okazy z wizerunkiem bliskiej osoby lub samego króla noszono na piersi. Sporą grupą są również medale pośmiertne.
Wśród ponad 250 obiektów, pochodzących ze zbiorów MNK i wypożyczonych z innych kolekcji, znajdziemy na wystawie medale nagrodowe króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wybijane w Mennicy Warszawskiej dla osób szczególnie zasłużonych w kulturze i nauce czy najstarsze medale (bite właśnie w Krakowie) zamówione przez dworzanina królowej Bony.
– Na wystawie będzie można zobaczyć także tzw. podskarbiówki, które służyły do liczenia pieniędzy albo żetony bite w ramach jakiejś akcji propagandowej. Wśród nich są żetony królewskie, rzucane tłumom zgromadzonym z okazji m.in. koronacji królewskich.
Zbiory, które na co dzień nie są prezentowane, będzie można oglądać w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w sali wystaw zmiennych na I piętrze od 18 marca do 1 stycznia 2023 roku. Wystawa „Medal prywatnie” towarzyszy XVI Międzynarodowemu Kongresowi Numizmatycznemu (Warszawa, 11–16 września 2022).
„Z wizytą powrotną. Panneau dekoracyjne Jana Rembowskiego z Sanatorium Dłuskich w Zakopanem”
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK II-b-122;;fot. Pawe? Czernicki
Po niemal stu latach powraca czasowo do Zakopanego panneau dekoracyjne pt. Pochód górali Jana Rembowskiego, które pierwotnie było częścią wnętrza salonu teatralnego w gmachu sanatorium Bronisławy i Kazimierza Dłuskich w Kościelisku.
„W okresie młodopolskim zakład zasłynął nie tylko jako wzorcowa placówka medyczna stosująca najnowocześniejsze urządzenia i metody leczenia (…), ale także jako „muzeum sztuki swojskiej”, które stało się niemal obowiązkowym punktem wizyty pod Tatrami.” – pisze kuratorka wystawy Irena Buchenfeld.
Pokaz obrazu trwający od 15 marca w willi „Atma” wzbogacony wybranymi fotografiami z ok. 1910 roku, pozwala przybliżyć wystrój wnętrz początku XX wieku łączący sztukę stosowaną z tradycyjnymi motywami zakopiańskimi.
Powitanie wiosny w Domu Józefa Mehoffera
Józef Mehoffer, Klomb przed dworem, ok 1910 r., fot. Pracownia digitalizacji MNK
19 marca przypadają dwie okazje do świętowania w Muzeum Narodowym w Krakowie – imieniny Józefa Mehoffera oraz powitanie wiosny. W sobotę bilety do Domu Józefa Mehoffera będą kosztować jedynie 5 złotych. Muzeum przygotowało również w tym dniu oprowadzania oraz koncert skrzypcowy.
Dom Józefa Mehoffera – Oddział MNK to idealne miejsce, aby poczuć powiew wiosennego powietrza. Urokliwy ogród zaprojektowany przez samego artystę oraz natura przedstawiana w jego dziełach pozwoli zapomnieć o mijającej zimie.
PROGRAM
Godz. 11.00. Beata Studziżba-Kubalska – oprowadzanie kuratorskie.
Godz. 13.00. Anna Buda – wiosenny recital skrzypcowy „W salonie u Mehofferów”, w programie: Jan Sebastian Bach – Partita d- moll na skrzypce solo no.2 BWV 1004 oraz Eugène Ysaÿe – Sonata na skrzypce solo no.2 ‚ Obsession’ op.27.
Godz. 14.00. Agnieszka Kuźma – zwiedzanie z edukatorem MNK.
Ilość miejsc jest ograniczona, a na oprowadzania obowiązuje rezerwacja.
„Matejko. Dzieła ważne” – spacer
19 marca zapraszamy na spacer z przewodnikiem, który będzie subiektywnym przedstawieniem tematu znaczących i przełomowych dzieł Jana Matejki.
Ślady mistrzowskiej działalności artystycznej, jak i codziennego życia najsłynniejszego polskiego malarza – Jana Matejki znajdziemy w kilku miejscach w historycznym centrum Krakowa. Spacer z historykiem Łukaszem Sarlejem rozpocznie się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, następnym punktem będzie Dom Matejki, a ostatnim Kościół Mariacki. Udział w wydarzeniu wynosi 15 złotych, a liczba miejsc jest ograniczona.
